باديز

مقاوم سازي سازه ­ها به عنوان يكي از اركان ايمني ساختمان­ها در برابر آتش از چند منظر قابل بررسي است، به عبارتي، در صورت وقوع آتش سوزي در يك ساختمان، امكان خروج ساكنين در درجه اول حايز اهميت است و پس از مي­بايستي امكان امداد رساني توسط نيروهاي آتش نشاني و اكيپ امداد و نجات فراهم شود و در نهايت، پايداري ساختمان به عنوان سرمايه ملي مي­بايستي حفظ شود.

قاوم سازي سازه­ها و استفاده از پوشش هاي ضد حريق در برابر آتش يكي از مقوله­ هاي مهم در صنعت ساختمان مي­باشد. اين امر در كنار تامين سيستم­هاي اعلام و اطفا حريق مي­تواند تضمين­ كننده ايمني ساختمان باشد. در صورتيكه سيستم­هاي اطفا به هر دليل، توانايي خود را در خاموش نمودن آتش از دست داده باشد، سازه مقاوم سازي شده پايداري خود را براي تامين زمان امداد رساني حفظ خواهد نمود، بدين صورت كه نيروهاي امداد رساني زمان كافي براي خروج افرادي كه در محاصره آتش قرار دارند را فراهن سازند تا پيش از فروريزي ساختمان، امكان خاموش نمودن حريق فراهم گردد.

انواع حريق

حريق در اقع يك واكنش اكسيداسون گرمازا است كه گرماي حاصل از اين آزادسازي به صورت حريق مشهود است. حريق از نظر نوع مواد سوختي به به دو دسته مجزا تقسيم مي­شود:

• حريق سلولزي (Cellulosic Fire)

اين حريق ناشي از سوخت مواد سلولزي نظير چوب، كاغد، الوار و… مي­باشد. ويژگي اصلي اين حريق، رسيدن دما در مدت كمتر از 10 دقيقه به حدود 600 درجه سانتي­گراد است.

• حريق هيدروكربني (Hydrocarbon Fire)

حريق هيدروكربني يكي از خطرناك­ترين گونه­ي حريق است. اين حريق ناشي از سوخت­هاي هيدروكربني و تركيبات شيميايي مي­باشمد كه عموما در صنايع نفت، گاز و پتروشيمي رخ مي­دهد. شاخصه اصلي اين نوع حريق، افزايش سريع دما است به صورتي كه دما در مدت كمتر از 10 دقيقه به بيش از 1000 درجه سانتي­گراد مي­رسد.

تفاوت اصلي بين اين دو حريق، زمان رسيدن به ماكزيمم دماست. حريق هيدروكربني در حدود 8 دقيقه به دماي 900 درحه سانتي­گراد مي رسد. در حالي كه در حريق سلولزي، در حدود 60 دقيقه طول مي­كشد تا به دماي مشابه برسد.

لزوم ضدحريق نمودن سازه­ها

الف) سازه فلزي:

وقتي سازه فولادي در معرض حريق قرار مي­گيرد، بسته به سطح و حجم فولاد، ظرف مدت 15-5 دقيقه دماي فولاد به 470-500 درجه سانتي­گراد مي­رسد. در اين دما تقريبا فولاد نيمي از مقاومت خمشي خود را از دست مي­دهد. بسته به نوع كاربري و ميزان بار بر روي سازه، به طور كلي مي­توان گفت كه ستون­هاي باربر در 550 درجه سانتي­گراد و تيرهاي باربر در 620 درجه در دماي بحراني خود قرار مي­گيرند و در صورت رسيدن هريك به اين محدوده دمايي، قابليت تحمل بار خود را به طور كامل از دست مي­دهند و سازه فرو خواهد ريخت.

ب) سازه بتني:

در اين سازه­ها مقاومت مكانيكي بتن در مقابل حرارت پسس از دماي 200 درجه سانتي­گراد به شدت كاهش مي­يابد و و با افزايش دما تا حدود 500 درجه اين مقاومت تا حدود 50% كاهشمي­يابد. همچنين بر اثر تخريب آب متبلور موجود در بتن، بتن متلاشي خواهد.

سيستم­هاي ضدحريق

محافظت در مقابل حريق شامل سيستم­هاي طراحي­شده پيچيده­اي است كه هدف نهايي آن جلوگيري از احتمال تماس مستقيم آتش با قسمت­هاي سازه­اي بنا، سازه و… مي­باشد.

دو تعريف مجزا جهت مقابله با آتش بيان شده است:

• سيستم­هاي فعال (Active Fire Protection or AFP)

اين سيستم­ها به هنگام حريق در اثر دود، حرارت يا نور ناشي از آتش فعال شده و اخطار مي­دهند. اما اين سيستم­ها به تنهايي قابليت مقابله با حريق را ندارند.

• سيستم­هاي غيرفعال (Passive Fire Protection or PFP)

از اين سيستم­ها جهت محافظت از سازه­هاي فلزي و بتني استفاده مي­شود. با اعمال اين سيستم، رسيدن دماي سازه به دماي خم شدن و ريزش فولاد با متلاشي شدن شدن ساختار بتن را تا مدت خاصي به تاخير مي­اندازد.

انواع پوشش­هاي ضدحريق

• پوشش­هااي پاششي معدني (Spray Fire Resistive Materials or SFRM)

اين پوشش­ها غالبا از مواد معدني نسوز و سنگدانه­هاي سبك استفاده مي­شوند. اين پوشش­ها به دليل مقاومت حرارتي بالا و ضريب رسانش گرمايي بسيار پايين، ميزان انتقال حرارت را كاهش مي­دهند. اين مواد قادرند بسته به نوع كاربري سازه و نياز پروژه در ضخامت­هاي مختلف اجرا شوند و تا حدود 4 ساعت از سازه در مقابل آتش محافظت كنند.

• رنگ­هاي منبسط­شونده (Intumescent Coating)

اين رنگ­ها جهت محافظت از بخش­هاي نمايان سازه فلزي در برابر آتش به كار مي­رود. در هنگام آتش سوزي، با افزايش دما، در سطح اين رنگ­ها واكنش شيميايي رخ مي­دهد و رنگ منبسط شده به شكل لايه­اي عايق در مي­آيد كه بسته به صخامت طراحي مي­شوند.

• پنل­هاي مقاوم در برابر آتش( Fire Protection Boards)

از اين سيستم مي­توان جهت محاظت از سازه، داكت­ها، سقف­ها، كف­ها و ديوارها در برابر حريق استفاده نمود. اين پانل­ها بسته به كاربرد و نياز پروژه در ضخامت­هاي مختلف ارايه مي­شوند.

پوشش ضدحريق I.A.G

پوشش­هاي ضدحريق معدني شركت I.A.G برپايه سبكدانه­هاي ورميكوليت و پرليت است و براساس دانسيته و پايه بايندر استفاده شده در آن به دو محصول متفاوت، پايه گچي و پايه سيماني تقسيم مي­شود

منبع: مقاوم سازي سازه